Rozwój cywilizacyjny oraz różnego rodzaju zmiany technologiczne stały się źródłem zmiany statusu oraz roli osób starszych. Powszechnie przyjmuje się, że można wyróżnić dwa obrazy ukazujące wiek tak zwanej późnej dorosłości.
I Osoby starsze utożsamiane są z wieloma pozytywnymi aspektami, między innymi mądrością, wiedzą o życiu, wieloletnim doświadczeniem w różnych dziedzinach życia oraz ogromnymi kompetencjami autobiograficznymi. Nie od dziś wiadomo, że seniorzy bardzo dobrze pamiętają fakty z dawnych lat swojego życia i chętnie o nich opowiadają, a dla nas może to być wspaniałe źródło wiedzy historycznej.
II Wiek późnej dorosłości postrzegany może być także w sposób negatywny. Ten obraz utożsamia ludzi starszych z ich niedostosowaniem do panujących aktualnie realiów. Technologia w dzisiejszym świecie rozwija się bardzo szybko, seniorzy bardzo często po prostu za nią nie nadążają, mają również problemy z załatwianiem spraw urzędowych, co może prowadzić do poczucia niedostosowania, a co za tym idzie, również do izolacji i poczucia przygnębienia.
Który z tych obrazów jest prawdziwy? Odpowiedzi na to pytanie pozwalają nam znaleźć różnego rodzaju badania naukowe prowadzone na całym świecie. Poniżej zamieszczamy kilka mitów, jakie udało się do tej pory odkryć dzięki ciężkiej pracy naukowców.
- Mit izolacji społecznej i samotności.
Badania wykazały, że 80% osób starszych utrzymuje codzienne kontakty z sąsiadami, natomiast dwie trzecie z nich regularnie odwiedzało swoich przyjaciół. 73% badanych stworzyła tak zwaną sieć społeczną, która składała się z około czterech osób. Faktem jest, że z wiekiem ilość przyjaciół zmniejsza się, jednak relacje pomiędzy nimi stają się bardziej zażyłe. Przyjaciele są bardzo ważnym źródłem wsparcia w okresie późnej dorosłości.
- Mit na temat związków w starszym wieku.
Badania Levensona wykazały, że pary w wieku 60, czy 70 lat czerpały dużo większą przyjemność przebywania w swoim towarzystwie i mniej się kłóciły niż osoby będące w związkach w wieku 40 i 50 lat.
- Mit braku samorealizacji wśród seniorów.
Na podstawie badań wykonanych w Stanach Zjednoczonych okazało się, że osoby w wieku 65- 74 lat uznały iż okres dzieciństwa i adolescencji był dla nich okresem najmniej satysfakcjonującym w życiu. Natomiast jako najlepszy czas swojego życia wybrali wiek 50 lat. O dziwo, bardzo wiele osób biorących udział w tym badaniu wybrało okres „właśnie teraz” jako najlepszy w czasie swojej wieloletniej egzystencji. Badania dowodzą, że seniorzy czerpią większą radość z tego co aktualnie posiadają i mniej niż osoby młode martwią się o to, czego nie będą już w stanie zdobyć.
- Mity dotyczące przejścia na emeryturę.
Być może wiele osób zdziwi się, że przejście na emeryturę, nie jest dla osób starszych bardzo stresującym przeżyciem. Najbardziej stresujące są nieoczekiwane negatywne zmiany. Natomiast emerytura jest czymś, co można zaplanować z wyprzedzeniem i odpowiednio się do niej przygotować. A robią to zwykle osoby, które mają wiele różnych pasji, czerpią radość z rozrywek, czy też z pomocy innym. Okazuje się, że tylko 5% osób w wieku 69-84 lat z chęcią wróciłoby do pracy.
- Mit lęku przed śmiercią.
Badania Powella wykazały, że śmierci najbardziej boją się średni dorośli, natomiast osoby starsze boją się jej najmniej. Może to wynikać z tego, że seniorzy często w tym okresie mocniej skupiają się na religii, stosują regularne praktyki duchowe, co pomaga im lepiej znosić stres związany z lękiem przed śmiercią.
PODSUMOWANIE
Opisane powyżej wyniki badań pozwalające na obalenie wielu mitów związanych z okresem starości pokazują też, że nie warto demonizować tego okresu życia. Jest on naturalnym procesem rozwoju człowieka i tak jak każdy inny etap posiada zarówno wady jak i zalety.